Üreter Darlığı Nedir? Nasıl Tedavi Edilir?

Üreter idrar yolunun üst kısmıdır. Yani idrar yolunun böbrekten çıkıp mesane girişine kadarki kısmına üreter adı verilir. İdrar yolunun bu bölümünde çeşitli nedenlerle darlık olabilir. Darlık sıklıkla böbreğin çıkışında (UPJ darlık) ya da mesanenin girişinde (UVJ darlık) izlenir.  Ancak üreterin farklı bir bölümünde de darlık söz konusu olabilir. Üreter darlığı, üreterik darlık ya da üreteral darlık olarak isimlendirilir.

Üreter Darlığı Nedenleri

Üreter darlığı doğumsal olabileceği gibi sonradan da ortaya çıkabilir. Sonradan ortaya çıkan olguların farklı nedenleri olabilir; böbrek taşı ameliyatları, prostat kanseri için radyoterapi almak, enfeksiyonlar, idrar yoluna yönelik yapılan işlemler üreter darlıklarına yol açabilir.

Tanı

Üriner sistemin hastalıklarına tanı koymak için sıklıkla ultrason ve bilgisayarlı tomografi kullanılır. Ancak idrar yolu darlıklarının kesin tanısı için ilave görüntüleme ve girişimlere ihtiyaç duyulur. Üreteroskopi ile idrar deliğinden içeri girilerek tüm idrar yolu görüntülenebilir. Ayrıca pyelografi adı verilen görüntüleme işlemi yapılabilir. Burada da idrar yoluna kontrast madde verilerek yolda bir darlık olup olmadığı görülebilir.

Üreter Darlığı Belirtileri

Darlığın şiddetine göre belirtiler farklılaşabilir. İdrar yolu darlıklarında hastanın en önemli şikayeti idrar çıkarma ile ilgili olur. Hasta idrara daha sık çıkabilir, idrarın tazyiki azalabilir, idrar cılızlaşabilir, kesik kesik akabilir. İleri olgularda böbrekte idrar birikebilir. Hidronefroz adı verilen böbreğin şişmesi söz konusu olabilir. Bunların yanı sıra hastada enfeksiyon, ateş, ağrı gibi farklı şikayetler de gündeme gelebilir.

Üreter Darlığı Tedavisi

Tüm üreter darlıkları tedavi gerektirmez. Hastanın semptomu yok ya da hafifse, böbrek fonksiyonlarında da bir sorun yoksa takip düşünülebilir. İdrar çıkışını artırmak, varsa enfeksiyonu gidermek için ilaç tedavisi düşünülebilir. Ancak yukarıda bahsettiğimiz semptomlar gündeme geldiyse tedaviyi düşünmek gerekir.

Double J Kateterler

Özellikle acil olgularda, böbrekte şişme varsa ve hastanın kreatinin değeri yükselmişse, hızlıca idrar yoluna katater takmak düşünülebilir. İşlem ince bir borunun idrar deliğinden girerek bir ucu böbrekte bir ucu mesanede olacak şekilde üriner sisteme yerleştirilmesini içerir. Bu boru tıkanıklığı elemine ederek idrarın boşaltılmasına yardımcı olur. Ancak kalıcı bir tedavi değildir. Kataterin bir süre sonra vücuttan çıkarılması gerekir.

Balon Dilatasyon

İdrar yolundan sönük halde sokulan bir balonun üreterin darlık olan bölümünde şişirilmesi ve dar olan segmentin böylece genişletilmesini içeren prosedürdür. Yine kalıcı bir tedavi olmamakla birlikte hastaya bir süre için fayda sağlayabilir.

Darlığın Lazerle Açılması

İdrar yolundan girilerek lazer yardımıyla darlığın açılmasını içeren prosedürdür. Bu girişim hastalara fayda sağlar ancak uzun vadede ciddi bir hasta grubunda darlık tekrarlar.

Perkütan Nefrostomi

Özellikle böbreğinde şişme olan hastalarda böbrekteki fazla sıvının en hızlı boşaltılması perkütan nefrostomi ile olur. Bu prosedür, sırttan görüntüleme eşliğinde bir iğne ile böbreğe ulaşarak idrarın dışarıya bir torbaya alınmasını içerir. Bu işlem, girişimsel radyoloji bölümü tarafından yapılır. Nefrostomi hastayı rahatlatır, ancak dışarıda bir torbayla yaşamak hastanın yaşam kalitesini bozar. Kalıcı tedaviler için farklı stratejiler düşünülür.

Üreteroüreterostomi

Üreter darlığının en net tedavisi üreterin dar olan segmetini keserek çıkarmaktır. Yani idrar yolunu yeniden şekillendirmektir. Ancak bu ciddi bir ameliyattır ve böbrek rezervi zaten azalmış olan hastalarda uygulanması genellikle düşünülmez. Ameliyat dar segment çıkarıldıktan sonra idrar yolunun darlığın olduğu bölgeye bağlı olarak böbreğe ya da mesaneye yeniden dikilmesini içerir. Bu işlem darlığın idrar yolunun maksimum 2 cm’sini etkilediği olgularda düşünülebilir. Günümüzde gelişen yeni tekniklerle bu 2 cm sınırı da ağızdan bir mukoza alıp bu parçanın idrar yoluna eklenmesi ile aşılabilmektedir.