Mesane Disfonksiyonu
Mesane disfonksiyonu, en temel tanımıyla kişinin idrar yapma kontrolünü kaybetmesidir. Mesane, vücutta idrarı depolayan organımızdır. Mesane içi boş bir yapıya sahiptir. Bu sayede sağlıklı bir mesane ortalama yarım litre kadar idrarı rahatlıkla tutabilir. Ancak bazı kişilerde bu idrar tutma mekanizması sekteye uğrar. Bunun nedeni mesane kaslarının ve/veya sinirlerinin aldığı hasarla ilişkilidir. Sonuçta da kişi idrarını tutmak ve boşaltmakla ilgili sorunlar yaşar. Kişi kendini sürekli idrara çıkar halde bulabilir veya çamaşırına idrar kaçırabilir.
Mesane Disfonksiyonu Belirtileri
Mesane disfonksiyonunun üç temel belirtisi; sık idrara çıkma, idrar kaçırma, idrar yapma güçlüğü olarak sıralanabilir.
- Sık idrara çıkma: Günde 8-10’dan fazla idrar çıkma, idrar genelde cılız ve tazyiksiz olur.
- İdrar kaçırma: Ani hareket, hapşırma, öksürme, basit hareketler, hatta bir uyarana maruz kalmadan dahi görülebilen idrar kaçırmalar.
- İdrar yapmada zorluk yaşama: Kişi idrarının olduğunu hisseder, tuvalete gider, ancak idrarını yapamaz, bir süre bekledikten sonra idrar gelebilir, burada da sızma şeklinde bir idrar görülebilir.
Nedenleri
Mesane disfonksiyonunun nedeninin ortaya konulması gerekir. Ancak bu basit bir kan testi ya da görüntüleme ile mümkün olmayabilir. Hastanın kapsamlı incelenmesi gerekir. Mesane disfonksiyonuna neden olabilecek durumlar şu şekilde belirtilebilir:
- Sık geçirilen mesane enfeksiyonları mesanenin fonksiyonunu olumsuz etkileyip, disfonksiyona yol açabilir.
- Mesanenin yapısal olarak küçülmesi, mesanenin işlevini olumsuz etkiler, mesane yeterince idrar depolayamaz, tutamaz.
- İlerleyen yaş ile birlikte kişinin mesane kasları zayıflayabilir, mesane kapasitesi azalabilir. Kadınlarda menopoz sonrası bu durum özellikle görülebilir, zira östrojen seviyesinin azalması mesane işlevini etkileyebilir.
- Stres birçok hastalık da olduğu gibi burada da faktörlerden biridir. Sık sık gerilen mesane kasları, mesane disfonksiyonuna neden olabilir.
- Kişinin vücudun genel sinir sistemiyle ilişkili bazı hastalıkları olması (Parkinson hastalığı ve MS gibi) mesanenin işlevini tehlikeye sokabilir.
Mesane Disfonksiyonu Tedavisi
Mesane disfonksiyonu tedavisi, hastanın şikayetlerine, yaşına, geçmiş sağlık öyküsüne bağlıdır.
- Mesane kaslarını güçlendirmek, idrar akışını düzenlemek, mesanenin kasılmasını kontrol altına almak için ağızdan alınan ilaçlara başvurulabilir.
- Pelvik taban rehabilitasyonu olarak adlandırılan fizik tedavi egzersizleri planlanabilir.
- Enjeksiyon tedavileri düşünülebilir. Mesane içine botulinum toksini yani enjekte edilerek mesane kaslarının aşırı aktivitesi kontrol altına alınmaya çalışılabilir.
- Mesane pili uygulamaları ile elektriksel uyarılar yardımıyla mesane kaslarının kasılması/gevşemesi kontrol edilmeye çalışılabilir.
- Hastaya yeni bir mesane yapmak düşünülebilir. Hastanın bağırsağından yeni bir mesane yapılmasını içeren neobladder (yapay mesane) ameliyatı uygulanabilir.