Böbrek Taşı Ameliyatı
Böbrek taşı, ürolojide en sık karşılaştığımız sağlık problemidir. Küçük böbrek taşları kendi kendine vücuttan çıkabilirken büyümüş olanlar vücut içinde kalır. Böbrek taşı ile farklı konumlarda karşılaşılabilir. Taş, böbrek içinde kalabileceği gibi böbrekten çıkıp idrar yolunda takılı kalabilir. Bu durumda taşa müdahale etmek ve taşı vücut dışına çıkarmak gerekir. Böbrek taşı ameliyatı bu noktada hastaya uygulanır.
Böbrek taşı tedavisi için farklı seçenekler mevcuttur. ESWL, PNL, URS ve RIRS uygulamaları düşünülebilir. Bunlardan ESWL ameliyat değildir. Vücut dışından şok dalgaları ile taşın kırılması yöntemidir. Küçük taşlarda tercih edilir. Ancak diğer yöntemler böbrek taşı ameliyatı olarak isimlendirilebilir. Ameliyathane ortamında, genel anestezi altında yapılır. URS ve RIRS uygulamaları hastanın vücudunda bir kesi yeri açılmadan yapılır. İdrar deliğinden rigid (URS) veya flexible (RIRS) üreteroskop ile girilir. Taşa ulaşılır. Taş küçük parçalara ayrılır ve aynı anda vücut dışına çıkarılır. İdrar yolunda kalmış taşlarda URS yeterli olabilirken, böbreğin içinde kalmış taşlarda flexible yani kıvrılabilen üreteroskopa ihtiyaç duyulur. Böbreğin içinde kalmış taşlara flexible üreteroskop ile müdahale edilebilmesi oldukça önemli bir gelişmedir. Zira bu tip taşlarda halen kullanılmakta olan vücudun yanında bir kesi yeri açılarak yapılan PNL ameliyatı tek yaklaşımdı. Ancak bugün en azından 3 cm’e kadarki taşlarda vücutta bir kesi yeri açmadan idrar yolundan girerek tedavi mümkün olabilmektedir.
Böbrek Taşı Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Vücutta bir kesi yapılmadan gerçekleştirilebilen (URS ve RIRS) böbrek taşı ameliyatı üreteroskop ile idrar yolundan girilerek yapılır. Görüntüleme eşliğinde taşa ulaşılır. Taş lazer yardımıyla parçalanır. Basket adı verilen enstrüman ile de idrar yolundan taşlar çıkarılır. Toz haline gelmiş taş parçacıkları ise idrarla birlikte kendi kendine vücuttan atılır.
Diğer bir böbrek taşı ameliyatı olan PNL yani Perkütan Nefrolitotomi, günümüzde böbrek taşı tedavisinde vücutta kesi yapılan tek yöntemdir. Ancak buradaki kesi de 1 cm ile sınırlıdır. Vücudun yan kısmında açılan bu kesiden nefroskop adı verilen cihaz ile girilir. Lazer ile taş kırılır ve çıkartılır. Bu uygulamada taş boyutu ile ilgili herhangi bir kısıtlama yoktur. Nadir görülen büyük taşlar dahi PNL ile tedavi edilebilir. İdrar yolundaki taşlarda bu yöntem kullanılmaz. URS ya da RIRS tercih edilir.
Sonuç
Tedavide hangi yöntemin uygulanacağına her hastanın kendi özel durumuna göre karar verilir. Burada karar verme mekanizmasını etkileyen en önemli iki faktör; taşın büyüklüğü ve konumudur. Tabii ki, hekimin deneyimi ve eldeki teknolojik imkanlar da önemlidir. Bizim bugün Memorial Bahçelievler Üroloji kliniğinde böbrek taşı tedavisinde tüm uygulamaları gerçekleştirme imkanımız mevcut.