Prostat Biyopsisi Nedir?

Prostat kanserine kesin tanı koyulması amacıyla yapılan bir biyopsidir. Üroloji hekimi, parmakla rektal muayene ve PSA testi sonrası hastada bir kanser şüphesi görüyorsa mutlaka prostat biyopsisine başvurur. Prostat biyopsisi ile prostat kanserinin kesin tanısı saptanır.

Prostat biyopsisinde özel bir iğne ile prostatın çeşitli bölümlerinden parçalar alınır. Patoloji uzmanı bu parçaları mikroskop altında inceler. Bulguları üroloji uzmanına rapor eder.

Prostat Biyopsisi Almamızı Gerektiren 3 Neden

Hastanın yaşına göre PSA değerleri yüksekse
Rektal muayenede anormal dokular tespit edildiyse
Yapılan MR görüntülemelerinde prostat içinde kanser açısından şüpheli alan saptandıysa prostat biyopsisine başvurulur.

Prostat Biyopsisi Nasıl Yapılır?

Farklı prostat biyopsisi teknikleri olmakla birlikte günümüzde yoğun olarak kullanılan iki tip biyopsi tekniği mevcuttur: TRUS Biyopsi ve Füzyon Biyopsi.

Transrektal ultrasonografi (TRUS) – Klasik Biyopsi

Uzun zamandır kullanılan standart bir biyopsi yöntemidir. Prostat haritalandırılır ve USG eşliğinde 12 ayrı noktadan parça alınır. Ancak bu işlem sırasında tümörlü dokuyu görmek çoğu zaman mümkün olmaz ve şüphe uyandıran kitleyi görmeden biyopsi alınır. Bunun sonucunda da kanser hücresinden parça alınamayabilir ve hastada prostat kanseri gelişmesine rağmen tanı konulamayabilir. Ancak hastanın şikayetleri devam eder ve yeniden biyopsiye başvurulur.

Füzyon Biyopsi

Tıp teknolojisindeki gelişmeler prostattan biyopsi alınmasına da ciddi katkıda bulundu. Füzyon biyopsisi tekniğinde önce hastaya MR çekilir ve prostatı detaylı olarak görüntülenir. En önemlisi de kanser dokusunun yeri tespit edilebilir. MR sonucunda elde edilen görüntüler TRUS ile birleştirilir. Böylece doğrudan prostatta kanser şüphesi uyandıran dokudan biyopsi alınır. Kişi prostat kanseriyse bunun tanısı rahatlıkla koyulabilir ve erken evrede tedavisi yapılabilir.

Biz de kliniğimizde füzyon biyopsisi yöntemine başvuruyoruz. Peki, füzyon prostat biyopsisinin avantajları nelerdir?

Klasik prostat biyopsisinde MR çekilmez, görüntülemesine başvurulmaz. Ancak füzyon biyopsisinde, biyopsiden önce hastanın multiparametrik prostat MR’ı çekilir.
Füzyon biyopsisi yapılan hastalar işlem sonrası daha az ağrı duymaktadır.
En önemlisi de klasik biyopside, prostatın tümörlü kısmından parça alınamayabilir. Ancak işlem öncesi çekilen MR sayesinde füzyon biyopsisinde böyle bir durum söz konusu değildir. Bu sayede hastanın tanısı en doğru şekilde konur ve buna göre tedavi uygulanır.

Prostat Biyopsisi Sonrası Hastaları Ne Bekler?

İşlem sonrası hasta kısa süre gözlem altında tutulur. Gün içinde taburcu edilir.
Bazı hastalarda işlem sonrası idrarda ve dışkıda kan görülebilir. Bu durum 24-36 saat içinde azalarak kaybolur.
Ağır egzersize ve cinsel aktiviteye birkaç gün ara vermek gerekir. Nihai süreyi doktorunuz paylaşacaktır.
İşlem sonrası ateş görülebilir. Bu, hastaların yüzde birinden daha azında görülür. Kısa süreli antibiyotik tedavisi uygulanır.
Makat bölgesinde kısa süreli bir ağrı olabilir. Prostat biyopsisi yaptıranların yorumları bu ağrıların on üzerinden ortalama iki olduğu yönündedir.

Prostattan Parça Alınması Ne Kadar Sürer?

Standart yöntemde (TRUS), ultrason incelemesi yaklaşık 10 dakika, biyopsi alınması da 15 dakika sürer. Füzyon biyopsisi içinse bu sürelere ek olarak yaklaşık 30 dakika da MR görüntülemesi ilave edilir.

Prostat Biyopsisinden Sonrası Süreç

Hastanın prostat biyopsisinde kanser hücresi tespit edildiyse tedavi planlamasına başlanır. En sık uygulanan tedavi yöntemi radikal prostatektomi ameliyatıdır. Biz bu işlemi kapalı olarak yapıyor ve laparoskopik cerrahinin avantajlarından yararlanıyoruz.

Laparoskopik Cerrahinin Avantajları Hakkında Detaylı Bilgi Alabilirsiniz!

Prostat biyopsisi temiz çıktı ise hastanın tümörü yok ve sağlıklı demektir. Ancak düzenli aralıklarla PSA testi vermesi gerekir. Zira klasik yöntemle biyopsi alındıysa kanser hücresinden parça alınamamış olabilir. Hastanın değeri yükselmeye devam ediyorsa ikinci kez prostat biyopsisi yapmak gerekir.

Füzyon Prostat Biyopsisi Yöntemleri

Transrektal prostat füzyon biyopsi de biyopsi makattan girilerek yapılır. Transrektal prob rutin olarak makata yerleştirilmiştir ve prostattan görüntü alınmaktadır. Biyopsi iğnesi de makat bölgesinden prostata yerleştirilir ve şekilde parça alınmış olur. Bu yöntemin bazı eksikleri mevcuttur. İşlemin tamamı makattan girilerek yapıldığı için enfeksiyon riski görece yüksektir. Literatürde her 10 hastanın 1’inde enfeksiyon geliştiği bildirilmiştir. Ayrıca biyopsi alınırken transrektal prob ile alınan görüntünün bozulma riski vardır.

Perineal prostat füzyon biyopside de aynı şekilde prob rutin olarak makata yerleştirilmiştir ve prostattan görüntü alınmaktadır. Ancak burada biyopsi iğneleri makat bölgesinin üst kısmından cilt tabakasından yarım milimetre çapındaki iğnelerle girilerek yapılmaktadır. Bizim de rutin olarak kiniğimizde tercih ettiğimiz teknik budur. Neden? Enfeksiyon riski daha azdır. Çünkü makata sadece görüntüleme probu yerleştirilir, burada başka bir girişim yapılmaz. Daha iyi bir görüntü alınabilir. Prob makata yerleştirilir ve buraya daha sonra dokunulmaz. Görüntü işlem boyunca aynı kalitede olur. Bu da doğal olarak daha doğru bir şekilde biyopsi yapılmasına olanak tanır.

Prostat Biyopsisi Sık Sorulan Sorular

Prostat biyopsisi hakkında hastaların sık sorduğu sorulara yanıt verdik.

PSA değeri kaç olursa biyopsi yapılır?

PSA değeri yaşla birlikte artar. 40-49 yaşlarında bir erkekte normal görülen en üst değer 2.5 ng/ml iken, 50-59 yaş için 3.5 ng/ml, 60-69 yaş için 4.5 ng/ml, 70 yaş ve üzeri bir erkekte 6.5 ng/ml en üst değerdir. PSA skoru üst sınırın ne kadar fazla üzerindeyse hastada prostat kanseri olma riski de o kadar artar. Biz PSA değeri yüksek çıkan hastalarımızda tedbir amaçlı bir kez daha PSA bakmak isteriz. Bu iki testte de skor beklenenden yüksek ise prostat biyopsisine başvururuz.

Prostat biyopsi sonrası hastanede kalınır mı?

Prostat biyopsisi sonrası 1 ya da 2 gece hastaların hastanede gözlem altında kalması gerekir.

Prostat biyopsisinden sonra sonda takılır mı?

Tedbir amaçlı takılabilir ya da hiç takılmayabilir. Ancak işlem sonrası hasta idrar yapmakta güçlük çekiyorsa mutlaka sonda takmak gerekir.

Prostat biyopsi patoloji sonuçları kaç günde çıkar?

Merkezden merkeze değişebilmekle birlikte ortalama 1 hafta içinde sonuç çıkar.

Prostat biyopsisi öncesi hazırlık nasıl yapılır?

Biyopsi öncesi idrar yolunda bir enfeksiyon olmadığından emin olmak için idrar kültürü bakılır. İşlemin enfeksiyon riski olduğundan 1 gün önce antibiyotik başlanır ve işlemden sonraki 3 günde de antibiyotik almaya devam edilir. İşlem makattan girilerek yapıldığı için bağırsakların temiz olması gerekir. Bu nedenle hastaya lavman yapılır. Kan sulandırıcı ilaçlar kesilir.

Prostat biyopsisi ağrılı mıdır?

Prostat biyopsisi sırasında genel anestezi altında yapıldığı için hasta işlem esnasında bir ağrı hissetmez. Uyandıktan sonra makat bölgesinde ağrı, hassasiyet olabilir. Normaldir. Bu ağrı kısa süre içinde kendiliğinden geçer.

Biyopsi sonrası kanama olur mu?

İşlemden sonraki 1-2 gün hafif kanama olabilir, normaldir. Hem idrarda kan görülebilir hem de makattan kan gelebilir. Kanama fazlaysa ya da kısa süre içinde geçmemişse hekimle görüşülmelidir.