Androloji

Azospermi Nedir?

Azospermi erkek menisinde sperm bulunmamasıdır. Her 100 erkekten yaklaşık 2’sinde görülür. Erkek infertilitesinin en önemli nedenlerinden biridir. Azospermi olan erkek farklı bir sağlık sorunu yoksa ereksiyon olabilir, cinsel ilişkiye girebilir, boşalabilir. Ancak doğal ilişki yoluyla çocuk sahibi olamaz. Bu durumda azospermiyi mümkünse tedavi etmek ve/veya yardımcı üreme yöntemlerine başvurmak gerekir. Bu sayede çocuk sahibi olunabilir. Doğal yollarla çocuk sahibi olamayarak kliniğimize başvuran hastaların yaklaşık yüzde 20’sinde azospermiye rastlanır. Peki, hangi nedenlerle ortaya çıkar? Azosperminin iki temel nedeni vardır; tıkanıklığa bağlı nedenler ve tıkanıklığa bağlı olmayan nedenler:

Tıkanıklığa bağlı (obstrüktif) azospermi, sperm kanallarında doğumsal bir anomali, genital enfeksiyon veya yapılan cerrahi girişim nedeniyle ortaya çıkabilir. Obstrüktif azospermide sperm üretimi vardır ancak sperm dışarı atılamıyordur. Olguların yüzde 40’ı bu tiptedir.
Tıkanıklığa bağlı olmayan (non-obstrüktif) azospermi ise kalıtsal bozukluklar, doğumsal olarak testislerin yukarı kanallarda kalması, testis torsiyonu gibi nedenlerle oluşabilir. Non-obstrüktif azospermide kişinin doğrudan sperm üretiminde bir sorun vardır. Azospermi olgularının yüzde 60’ı bu tiptedir.

Azospermi Nedenleri

Hormonal bozukluklar: Testiste sperm üretiminde sorumlu olan FSH, LH, testesteron gibi hormonların salgılanmasında ve/veya taşınmasında oluşan sorunlardır.
Testisle ilgili nedenler: Testiste meydana gelen yapısal sorunlardır. Testis içindeki hücrelerin enfeksiyonu, testis tümörleri, testise alınan darbe ile görülen vasküler travma ya da inmemiş testis gibi testisle ilgili doğumsal anomaliler azospermiye neden olabilir. Ayrıca testis tümörü olgularında uygulanan radyoterapi ve kemoterapi tedavileri de sperm üretimine zarar verebilir, spermde meni bulunmamasına neden olabilir.
Sperm kanallarının tıkanıklığı: Spermi taşıyan kanallardaki tıkanıklık ya da işlev bozukluğu da azospermiye neden olabilir. Bu kişilerde örneğin vazektomi (spermin taşındığı vas deferens
kanallarında tıkanıklık) olabilir. Cinsel ilişki ile geçebilen klamidya, bel soğukluğu gibi enfeksiyonlar nedeniyle de sperm kanallarında tıkanıklık izlenebilir.

Azospermi Belirtileri

Azosperminin herhangi bir belirtisi yoktur. Azosperminin en önemli belirtisi 1 yıldır çocuk sahibi olmaya çalışan bir çiftin gebelik elde edemeyişidir. Bu durum nedeniyle hekime başvuran hastadan sperm analizi istenir. Sperm analizi ile azosperminin tanısı konulabilir.

Tedavi

Azosperminin nedenine bağlı olarak hastanın tedavisine başlanır. Örneğin hormon eksikliği nedeniyle hastada azospermi varsa hormon takviyesi ile sorun çözülebilir. Ancak tıkanıklığa bağlı olarak azospermi gelişen hastada ameliyat gerekebilir. Böylece bazı hasta gruplarında azospermi tedavi edilebilir. Neticede doğal yolla çocuk sahibi olmak mümkün olabilir. Azospermiyi tedavi etmek mümkün değilse üroloji uzmanı tarafından yapılan Mikro TESE uygulamasına başvurulur. Böylece mikroskop altında testislerde canlı sperm hücresi aranır ve bulunan örnekler laboratuvarda analiz edilir. Bulunan canlı spermler tüp bebek tedavisinde kullanılır.

Azospermi Sık Sorulan Sorular

Azospermi tanısı alan veya azosperminin ne olduğu merak eden hastalar tarafından sık sorulan sorulara yanıt verdik.

Azospermi yaşamımı olumsuz etkiler mi?

Azospermi kişinin günlük yaşamını etkileyecek bir durum değildir. Azospermi tanısı alan erkek ereksiyon olur, cinsel ilişkiye girer, cinsel ilişkiden zevk alır, boşalır. Boşaldığında menisi de gelir. Ancak bu meninin içinde sperm bulunmaz. Azospermi kişinin fiziksel sağlığını olumsuz etkilemese de sosyal ve ruhsal olarak çiftleri olumsuz etkileyebilir.

Azospermi sonradan mı olur, doğuştan mıdır?

Azospermi doğuştan olabileceği gibi edinsel de olabilir. Örneğin spermi taşıyan kanallarda, testiste ya da boşalma bezelerinde doğuştan bir anomali olabilir. Edinsel olarak ise geçirilen enfeksiyonlar, travmalar, cerrahi müdahaleler nedeniyle kişide azospermi görülebilir. Örneğin spermi taşıyan kanallarda tıkanıklık yaşanabilir.

Azospermi hastalarının çocuğu olur mu?

Hastalık tedavi edildiği takdirde kişilerin çocuk sahibi olma şansı vardır. Azospermi oluşum nedenine bağlı olarak ilaçlarla veya cerrahiyle tedavi edilebilir. Örneğin hasta sperm üretebiliyor ancak sperm iletim yollarındaki tıkanıklık nedeniyle spermi dışarı çıkaramıyorsa bu doğrultuda uygulanan bir tedavi ile spermlerin meniye katılması mümkün olabilir. Hastaya TURED ameliyatı ile distal ejekulatuar kanal tıkanıklığı açmaya yönelik bir operasyon planlanabilir. Müdahale sonucu spermiogram testinde kişinin menisinde sperm de tespit edilirse çiftlerin artık doğal yolla çocuk sahibi olma ihtimali var demektir. Bu uygulamalar sonuç alınamasa dahi Mikro Tese adı verilen işlem ile testilerden sperm hücresi bulunabilir. Tüp bebek yöntemi ile gebelik sağlanabilir.

Sperm çıkışımı geciktirdiğim için azospermi olur muyum?

Erkekler mastürbasyon ya da cinsel birleşim sırasında boşalmayı ertelemeye çalışabilir. Meni çıkışını engellemeyi deneyebilir. Bu pek mümkün olmaz ve denenmesi de tavsiye edilmez. Ancak bu durumun azospermiye yol açacağını söylemek mümkün değildir.

Azospermiye bitkisel tedavi iyi gelir mi?

Azospermi olgularında bitkisel uygulamaların bilimsel olarak kanıtlanmış bir faydası bulunmuyor.

Azospermi hastalarına PRP yapılabilir mi?

PRP uygulaması üroloji pratiğinde son yıllarda popülerlik kazanmıştır. Özellikle penisi kalınlaştırma ve daha iyi bir sertleşmeyi mümkün kılmak için penise yönelik PRP uygulamaları yapılmaktadır. Azospermi tedavisinde de PRP’nin bir umut olabileceği düşünülmektedir. Uygulamalar da yapılmaktadır. Ancak kesin bir faydasından bahsetmek ve her hastaya uygulamak bugün için mümkün değildir.

Azospermi ilaçlarının yan etkisi var mı?

Bazı azospermi olgularında ilaç tedavisi denenebilir. Bu ilaçların yan etkileri sınırlıdır. Ancak yine de bazı hastalarda kilo artışı, memelerde büyüme, tüylenme, yağlı cilt gibi yan etkiler izlenebilir.

Azospermi hormon tedavisi ne kadar sürer?

Hastadan hastaya değişmekle birlikte 3 ila 28 ay arası sürebilir.

Azospermide ROSİ nedir?

Erkek infertilitesinde uygulanan yeni nesil bir tedavi yöntemidir. Mikro Tese ile sonuç alınamayan hastalarda tercih edilebilir. Tam oluşmamış, boyun ve kuyruk kısımları olmayan spermlerin elde edilip, laboratuvar ortamında incelenip tüp bebek tedavisinde kullanılmasını içerir.