Tüp Bebek Tedavisinde Mikro TESE Nedir ?

Tüp bebek tedavisinde Mikro Tese nedir? Kimlere, ne zaman ve  nasıl uygulanır? Mikro TESE başarı oranları nedir?  Cevaplandırdık.

İnfertilite, çiftin doğal yollarla çocuk sahibi olamamasıdır. Bu durum kadın ve/veya erkek nedenli olabilir. Günümüzde infertilite oranın artmasının en önemli nedeni geç evliliklerdir. Bilindiği gibi kadınların doğurganlık şansları ilerleyen yaşla birlikte azalmaktadır. Özellikle 35 yaşından sonra bu durum iyice kendini gösterir. 40’lı yaşlara gelindiğinde ise normal yolla gebe kalmak oldukça güç hale gelir.

Erkek infertilitesinin en önemli nedeni ise sperm üretiminde yaşanan bozukluklardır. Üroloji kliniğinde, TESE olarak adlandırdığımız operasyon ile erkek infertilitesinin tedavisini yapabiliyoruz.

Mikro TESE Nedir ?

TESE, infertilite tedavisi için uygulanan cerrahi bir işlemdir. Menide sperm hücresi bulunmayan erkeklere uygulanır. Ameliyathane ortamında mikroskop altında her iki testisten en az 4 farklı doku örneği alınır. Alınan doku örnekleri laboratuvarda çeşitli işlemlerden geçirilir ve canlı sperm hücreleri ayrılır. Ardından bu hücreler tüp bebek tedavisinde döllenmeyi sağlamak için mikroenjeksiyon yöntemiyle yumurtaya enjekte edilir.

Tüp Bebek Tedavisinde Mikro TESE Kimlere Yapılır

• Testislerinde sperm üretimi hiç olmayan (non-obstrüktif azospermi)
• Sperm kanallarında tıkanıklık, hasar veya doğuştan bir problem olan
• Hormonal bozuklukları olan
• Kanser tedavisi sırasında radyasyon tedavisi gören erkeklere TESE tedavisi uygulanabilir. TESE ile %40-50 oranında sperm elde edilebilir.

Sperm Bozukluklarının Nedenleri

• Genetik bozukluklar
• Hormonal bozukluklar
• Epididim tıkanıkları
• Retrograd ejakülasyon
• Çevresel faktörler
• İnmemiş testis
• Kabakulak
• Radyasyon onkoloji tedavisi
• Uyuşturucu ve ilaç bağımlılığı

Tüp Bebek Tedavisinde Mikro TESE Öncesi Bilinmesi Gerekenler

• TESE öncesi en az 6 saat açlık (su dahil) gerekir.
• Genital bölgenin temiz olması gerekir. Mutlaka tıraş edilmelidir.
• İşlem sonrası ağrı hissi beklenen bir durumdur. Bu nedenle pantolon yerine rahat bir eşofman altı tercih edilmelidir.
• İşlem ameliyathane ortamında, genel anestezi altında yapılır. Ortalama 60 dakika sürer. Operasyondan yaklaşık yarım gün sonra taburcu edilir.

Mikro TESE Sonrası Bilinmesi Gerekenler

• İlk bir hafta cinsel ilişkiye girilmemelidir.
• Operasyondan sonraki 3-5 gün banyo yapılmamalıdır.
• İşlem sonrası ağrı hissi olabilir. Ağrı kesici kullanılabilir.
• TESE işleminde kendiliğinden eriyen dikişler kullanılır. Bu dikişler ortalama bir hafta içinde kendiliğinden iyileşir.
• Yoğun fiziksel aktiviteden, araç kullanmaktan ve ağırlık kaldırmaktan ilk bir hafta kaçınılmalıdır.
• İşlemden 48 saat sonra hasta pansumana gelmelidir.

Not: Operasyon yerinde kızarıklık, şişlik veya kanama olursa üroloji hekimine mutlaka haber verilmelidir.

Tüp Bebek Tedavisinde Mikro TESE Ameliyatı Kaç Kere Yapılabilir?

Mikro TESE sonucundan bulunan sperm hücreleri dondurularak güvenli bir ortamda laboratuvar koşullarında özel tüplerin içinde saklanır. Sperm kalitesi bozulmaz. Böylece ikinci bir tüp bebek denemesinde tekrar mikro TESE ameliyatına ihtiyaç duyulmaz. Dondurulan bu spermler 5-10 yıl boyunca tekrar kullanılabilir. Ancak kimi zaman TESE işlemi sırasında hastada sperm hücresi bulunamayabilir. Bu kişilere altı ay arayla ikinci kez işlem uygulanabilir. Bu ikinci işlemde sperm elde etme oranı %20-30 civarında olur. İkinci denemede de sperm hücresi bulunamadıysa çiftin talebine ve hekim görüşüne göre bir kez daha TESE’ye başvurulabilir. Fakat bunun bir cerrahi işlem olduğu unutulmamalıdır.

TESE Sonrası Tüp Bebek Tedavisi

Erkekten alınan sperm embriyolog tarafından çeşitli işlemlere tabi tutulur. Ardından kadının yumurtalığına mikroenjeksiyon ile sperm yerleştirilir. İlerleyen süreçte gebelik gerçekleşip gerçekleşmediği takip edilir. Olumlu sonuç alınamazsa işlem doldurulmuş spermlerle tekrar denenebilir.

Mikro TESE ameliyatında sperm bulunamazsa ne yapmak gerekir?

Erkek testisinden alınan dokularda sperm hücresi bulunamadıysa ileri inceleme için alınan dokular patolojiye gönderilir. Patoloji raporuna göre hastaya ikinci kez mikro TESE yapılır veya yapılmaz.

Tüp Bebek Tedavisinde Mikro TESE başarı oranı nedir?

Mikro TESE işlemi sonucunda canlı sperm hücresi bulma oranı erkeğin genel sağlık durumuna, hormonal özelliklerine ve genetik mirasına bağlı olarak değişir. Genel başarı oranı %30 ile %60 arasıdır.

Mikro TESE işlemi nasıl yapılır?

Mikro TESE cerrahi bir işlemdir. Genel anestezi altında ameliyathanede yapılır. Testislerden birinde küçük bir kesi yeri açılır. Üroloji uzmanı, testis içindeki dokuları mikroskop altında 20 kat büyütülmüş halde görür. Mümkün olduğunca fazla sperm hücresi toplamaya çalışır. Ardından laboratuvar aşamasına geçilir. Birtakım işlemler yapılarak canlı sperm hücreleri ayrıştırılır. Elde edilen canlı sperm hücreleri mikroenjeksiyon yöntemi ile anne adayına enjekte edilir.

Mikro TESE ameliyatının zararı var mı?

Mikro TESE anestezi altında uygulanan cerrahi bir işlemdir. Buna bağlı olarak çeşitli risklere sahiptir. Ancak üroloji pratiğinde yapılan diğer ameliyatlarla kıyaslandığında daha basit ve risksiz bir işlem olarak düşünülebilir. Merkezin ve hekimin tecrübesi oldukça önemlidir. Mikro TESE sonucu karşılaşılabilecek olumsuz durumlar şu şekildedir: işlem yapılan bölgede enfeksiyon, şişlik, kızarıklık, kanama ve kan birikmesi. İşlemi yapan üroloji uzmanının tecrübesi ve yeteneği bu riskleri minimize eder.

Azosperm nedir?

Azosperm, erkekte sperm hücresi bulunmamasına verilen isimdir. Azospermi olan bir erkek boşalabilir ancak menide sperm hücresi olmaz. Boşalmada da sorun yaşamak olasıdır. Çocuk sahibi olmak için canlı sperm hücrelerine sahip olmak gerekir. Bu nedenle testislere Mikro TESE işlemi uygular ve canlı sperm hücreleri bulmaya çalışırız. Azospermi nedenleri şu şekildedir:

• Testis öncesi nedenler: Çeşitli hormonal bozuklar azospermiye neden olabilir. Kimi zaman ilaç tedavisi ile bu sorunlar giderilebilir ve normal yolla gebelik sağlanabilir.
• Testisle ilgili nedenler: Konjenital anomaliler, geçirilmiş enfeksiyonlar, testis ameliyatları, testis tümörleri, testis travmaları gibi birçok sağlık problemini kapsar. Mikro TESE uygulamak gerekir.
• Testis sonrası nedenler: Erkek boşalabilir ancak menide sperm olmaz. Bazen sperm de üretebilir ancak bu sperm meniyle karışmaz.

Not: Azospermi tanısı spermiogram testi ile konur. Erkek sperm numunesi verir. Spermler laboratuvarda analiz edilir. Normal bir boşalmanın hacmi 1,5 ml üstüdür. 1 ml menide 15 milyondan fazla sperm hücresi olması beklenir. Bu hücrelerin yarısı hareketli yarısı cansız spermdir.

Mikro TESE hangi hastanelerde yapılır?

Mikro TESE işlemi tüp bebek merkezlerinde ve bünyesinde tüp bebek kliniği bulunan hastanelerde yapılabilir. Tüp bebek kliniği/merkezi ruhsatı Sağlık Bakanlığı tarafından verilir.

Tüp Bebek Tedavisinde Mikro TESE ameliyatını kim yapar?

Mikro TESE ameliyatını üroloji hekimi yapar. Bu sebeple işlemin yapılacağı tüp bebek merkezlerinde mutlaka bir üroloji uzmanı görev alır. Bu aynı zamanda tüp bebek ruhsatı alabilmek için sahip olunması gereken koşullardan biridir.

Doç. Dr. Serdar Aykan Emsey Hastanesi Tüp Bebek Merkezinde yüksek başarı oranı ile Mikro TESE işlemini gerçekleştirmektedir. Emsey Hastanesinde aşılama yaptıran hastaların tüp bebek yorumlarının oldukça olumlu olduğunu görülmektedir.

TESE ameliyatından sonra ne zaman ilişkiye girilir?

Ameliyat sonrası hastanede yatış gerekmez. Ancak vücudun hassas bölgesine girişimsel bir işlem yapıldığı için istirahat önerilir. Hastalarımız 7-10 gün kadar ağır egzersizler yapmamalı ve cinsel ilişkiye girmemelidir.

Mikro TESE sonrası testisimde şişlik oluştu, ne yapmalıyım?

Ameliyat sonrası işlem bölgesinde ödem kaynaklı şişlik olabilir. Bu durum geçicidir. Testisin, 10-15 gün içinde eski boyutuna dönmesi beklenir.

Varikosel nedeniyle çocuk sahibi olamayan hastalara Mikro TESE önerilir mi?

Varikosel ve azospermi farklı sağlık sorunlarıdır. Azospermi harici farklı hastalıklar nedeniyle de gebe kalınamayabilir. Bu nedenlerden biri varikoseldir. Bu durumda erkeğe varikoselektomi ameliyatı yapılır. Böylece normal bir şekilde gebelik sağlanabilir. Yani, varikoselin tedavisi Mikro TESE değildir.

 

Yayınlanma Tarihi: 30 Mart 2021

Güncelleme Tarihi: 5 Temmuz 2021