Orşit ya da Testis Enfeksiyonu Nedir?
Testis enfeksiyonu anlamına gelen orşit her yaş grubundan erkekte görülme riski olan bir enfeksiyon hastalığıdır. Genellikle testislerin yalnızca birinde görülür. İki testiste birden ortaya çıkma riski de vardır. Olguların yüzde 70’inde enfeksiyon tek bir testistedir. Testis enfeksiyonunun farklı nedenleri vardır. Bunlardan en önemlisi geçirilen idrar yolu enfeksiyonlarıdır. İdrar yolu ve vücuda giren bakteri ve virüsler testislere ulaşabilir. Kişide orşit tablosu oluşabilir. Orşit genellikle epididim enfeksiyonu (epididimit) ile birlikte izlenir. Bu tablo epididimoorşit olarak ifade edilir. Korunmadan ilişkiye girmek de orşite neden olabilir. Cinsel yolla bulaşan bel soğukluğu ve klamidya gibi hastalıklar testis enfeksiyonuna yol açabilir. Belirttiğimiz gibi orşit her yaşta görülebilir. Erkek çocukları da bu gruba dahildir. Kabakulak enfeksiyonu testis enfeksiyonuna neden olabilir. Bu durumda orşit sıklıkla iki testiste birden izlenir.
Orşitin Nedenleri
- Virüsler
- Bakteriler
- Katater kullanımı (genellikle ürolojik bir ameliyat sonucunda hasanın idrar yoluna geçici olarak takılır)
- İyi huylu prostat büyümesi
- Sık geçirilen idrar yolu enfeksiyonları
- Birden fazla kişiyle cinsel ilişkiye girmek
- Çocuklarda ve ergenlerde kabakulak, kabakulak aşısı olmamak
- Brusella, tüberküloz enfeksiyonları
- Kimyasal temas
Testis Enfeksiyonu Belirtileri
- Testiste şişlik, ağrı, kızarıklık, ısı artışı, hassasiyet (zaman içinde artabilir)
- İdrar yaparken yanma
- İdrar renginde değişiklik (koyu olur)
- Yüksek ateş, kusma
- Penis ucundan sarı/beyaz akıntı
- Karın ve kasık ağrısı
- Halsizlik, yorgunluk
- Azospermi (menide sperm hücresi olmaması)
Orşit Tanısı
Üroloji hekimi tarafından yapılan fiziksel muayene orşit tanısında önemlidir. Testislerde ve kasıklarda genişleme, büyüme olması ya da testis torbasında kızarıklık orşitin belirtisi olabilir. Orşit tanısını netleştirmek için kan testleri, idrar tahlili ve ultrasondan yararlanılabilir.
Testis Enfeksiyonu Tedavisi
Çok nadir olgular hariç orşit ya da epididimoorşit tedavi edilebilen bir hastalıktır. Testis enfeksiyonu tedavisinde temel yaklaşım antibiyotik kullanımıdır. Hastadan hastaya değişmekle birlikte özellikle bakteriyel orşitlerde 3 haftaya kadar bir antibiyotik tedavisi uygulamak gerekebilir. Enfeksiyonun nedenine bağlı olarak antibiyotik kullanmamak da bir seçenek olabilir. Özellikle kabakulak kaynaklı orşitlerde antibiyotik kullanıp kullanmama kararı hastadan hastaya değişebilir. Testisteki ağrıyı gidermek için ağrı kesici ilaçlar alınabilir. Ayrıca testisi rahatlatmak için soğuk uygulama da yapılabilir. Bazı geç kalınmış olgularda tedavi karmaşıklaşabilir. Enfeksiyon antibiyotiklerle tedavi edilemeyebilir. Ayrıca hastanın sperm hücreleri tedavi edilmemiş enfeksiyon nedeniyle canlılığını kaybedebilir. Bu durumda enfekte olmuş testisin vücuttan çıkarılması (orşiektomi ameliyatı) düşünülebilir. Hastada epididimoorşit varsa hem epididim hem de testis çıkarılabilir. Bazı olgularda sadece epididim çıkarılarak da iyilik hali sağlanabilir.