İnmemiş Testis
İnmemiş testis ya da kriptorşidizm. Doğumsal bir hastalıktır. Testislerin doğal konumunda yani torbada (skrotum) olmaması durumudur.
İnmemiş Testis Nedir?
Testisler, bebek anne karnındayken oluşmaya başlar ve doğumdan kısa bir süre önce gelişimini tamamlar. Testisler ilk olarak böbreklere yakın bir konumda oluşur. Gebelik ilerledikçe testisler büyür ve büyüdükçe aşağı doğru ilerler. Kasık kanalından geçerek doğal konumuna yani torbaya (skrotum) doğru ilerler. Doğumdan kısa bir süre önce de her iki testis doğal konumuna ulaşmış olur. Ancak kimi bebeklerde bu süreç sekteye uğrayabilir. Testislerin biri ya da her ikisi skrotuma inemez ve kasık bölgesinde kalır. Bebek dünyaya bu şekilde gözlerini açar. Doğumla birlikte ya da doğumdan kısa bir süre sonra bu durum fark edilir. Bebeğe inmemiş testis tanısı konur.
“Skrotum nedir? Skrotum, testislerin bulunduğu torbaya verilen isimdir.”
Türleri
Vanishing Testis
Tek testisi kasık bölgesinde bulunmayan çocuklarda testisin hiç oluşmaması veya kendinden eriyerek yok olması veya karın içerisinde barsakların yanında olmasıdır. Bu durumun açıklığa kavuşturulması için çocuğun uyutulup karın içerisine laparoskopi yapılıp testisin aranması ve bulunursa aynı seansta aşağıya indirilmesi gereklidir.
Utangaç Testis ya da Retraktil Testis
Testislerin kimi zaman torbada görünüp kimi zaman görünmemesiyle karakterize bir durumdur. Örneğin, testis soğuk havalarda veya bez değiştirirken (vücudun alt kısmına dokunulmasından dolayı) tekrar kasığa çıkar. Ancak sıcak havalarda, uykuda ya da sıcak banyoda testis tekrar torbasına iner.
Utangaç testis bir hastalık değildir. Bir sağlık problemine yol açmaz ve tedaviye ihtiyaç duymaz. Ancak yine de utangaç testis tamamen normal bir durum değildir. Bu nedenle mutlaka bir üroloji hekiminin kontrolünde olmak gerekir.
İnmemiş Testis Neden Olur?
- Genetiği değiştirilmiş veya koruyucu kimyasallara bulanmış gıdalar
- Hormonal bozukluklar
- Erken doğum
Erken doğan bebeklerde görülme oranı yaklaşık %30’dur. Böyle bebeklerde testisler doğumdan sonra torbaya iniş sürecine devam eder. İlk 6 ay sonunda bebeklerin büyük bir kısmında testisler skrotuma inmiş olur. Ancak olguların yaklaşık %1’inde testis sktrotuma inmez ve bebeğe inmemiş testis tanısı konur. Tedavisi planlanır.
İnmemiş Testis Tedavisi
İnmemiş testisin tedavisi cerrahidir. 0-6 ay arası testisin kendi kendine torbaya girmesi beklenir. Özellikle erken doğumlarda inmemiş testislerin büyük bir kısmı kendiliğinden torbaya girer. Ancak bebek 6-7 aylık olmasına karşın testisler hala torbaya inmediyse, kasıktaysa tedavinin planlanması gerekir.
İnmemiş Testis Ameliyatı
Testisin nerede olduğuna göre ameliyatın yapılış şekli değişebilir. Testis çok büyük oranda kasıkta kalmıştır. Ameliyat, torba üzerinde bir kesi (yaklaşık 1 cm’lik) veya kasıkta bir kesi açılarak (yaklaşık 3 cm’lik) yapılabilir. Bu ameliyatlar sonrasında çocuk ya ameliyatın yapıldığı akşam ya da bir sonraki günün sabahı taburcu edilir.
Testisler kasıkta konumlandığı için bebekte bir kasık fıtığı da gelişmiş olabilir. Bu tür olgularda inmemiş testis ameliyatıyla birlikte kasık fıtığı ameliyatı da yapılır.
Kimi bebeklerde testis torbada olmadığı gibi kasıkta da olmayabilir. Testis ya kasıktan da yukarıdadır (barsakların yanında) ya da hiç yoktur. Bu testise laparoskopik cerrahiyle müdahale etmek ve testisi doğal konumuna getirmek gerekir. Ancak testis bu kadar yukarıda kaldıysa yeterince gelişmemiş de olabilir. Bu durumda da testisin vücut dışına çıkarılması gerekir.
İnmemiş testis ameliyatları bebek 9-18 aylıkken yapılmalıdır. İdeal dönem 1 yaş öncesidir.
İnmemiş Testis Ameliyatı Sonrası
Ameliyat sonrası bebekler yaşamlarına sağlıkla devam edebilir. İleriki yaşlarda baba olabilir. İnmemiş testislerin büyük bir kısmı tek taraflıdır. Böyle hastalarda erkek infertilitesi gelişme oranı yaklaşık %10’dur. Daha nadir olan çift taraflı inmemiş testislerde ise erişkinlikte infertilite ile karşılaşma oranı daha yüksektir. Yaklaşık %70’dir. Ameliyatın 1 yaşından önce yapılması sperm hücrelerinin daha az zarar görmesini sağlayacaktır.
Yayınlanma Tarihi: 3 Aralık 2020
Güncelleme Tarihi: 8 Aralık 2021
Not: Bu içerik Üroloji Uzmanı Doç. Dr. Serdar Aykan tarafından yazılmıştır. Dr. Aykan ürolojik hastalıkların tanı ve tedavisi üzerine 20 yıldan uzun bir kariyere sahiptir. Randevu ve detaylı bilgi almak için telefon ve mail üzerinden kendisine ulaşabilirsiniz.
- Telefon: 0553 876 8 876
- Mail: drserdaraykan@gmail.com